Ο κατά τον Ισοκράτη ή δήθεν Σωκράτη ορθώς πεπαιδευμένος άνθρωπος

Νικόλαος Κ. Γεωργαντζας / Nicholas C. Georgantzas
Professor, Management Systems
Director, System Dynamics Consultancy
FORDHAM UNIVERSITY BUSINESS SCHOOLS
113 West 60th Street, Suite 617·D
New York, NY 10023·7484
U.S.A.

Εύγε στον συναγωνιστή Ολύμπιο Γόνο, που επαναφέρει προς συζήτησιν τούτο το φλέγον θέμα. Πρώτα παραθέτω την πρόσκλησί του, μαζί με το κείμενο από το youtube [1] και το τμήμα ειδήσεων του defencencenet [2].

Ακολούθως, παραθέτω 4 (τέσσερις) παρατηρήσεις, σχετικές με:
Α΄) Το ότι το κείμενο μάλλον είναι ανυπόστατο [3][4].
Β΄) Την μετάλλαξι του περιβάλλοντος της κοινωνίας των ανθρώπων, από την εποχή του Ισοκράτους ή Σωκράτους έως σήμερα.
Γ΄) Την τριακτύν ή trivium, η οποία εμπεριέχει την γνώσιν (Σχ. 1), μέσω των γεγονότων και της λογικής των «εὖ φρονούντων», που αναφέρει ο Ισοκράτης ή Σωκράτης.
Δ΄) Συμπληρώνω τα λεχθέντα υπό του Ισοκράτους ή Σωκράτους, επισημαίνοντας 2 (δύο) βασικές ικανότητες του ορθώς πεπαιδευμένου ανθρώπου.

Ολυμπιος Γονος: «Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΠΟΥ ΣΚΕΦΤΕΣΑΙ ΚΑΙ Η ΜΟΡΦΩΣΗ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΠΟΥ ΕΠΙΒΙΩΝΕΙΣ [ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΣΩΚΡΑΤΗ]. ΜΗΠΩΣ Ο ΟΡΟΣ ΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΤΟΤΕ ΕΠΟΧΗΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΟΡΟ ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΕΠΙΘΥΜΗΤΗ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ Κ. ΝΙΚΟΥ ΓΕΩΡΓΑΝΤΖΑ».

΄Οταν ρωτήσανε τον Σωκράτη να τους δώσει τον ορισμό του μορφωμένου ανθρώπου, δεν ανέφερε τίποτε για την συσσώρευση γνώσεων. «Η μόρφωση» είπε, «είναι θέμα συμπεριφοράς. Ποιούς ανθρώπους λοιπόν θεωρώ μορφωμένους;

α΄) Πρώτα απ’ όλα αυτούς που ελέγχουν δυσάρεστες καταστάσεις, αντί να ελέγχονται από αυτές.
β΄) Αυτούς που αντιμετωπίζουν όλα τα γεγονότα με γενναιότητα και λογική.
γ΄) Αυτούς που είναι έντιμοι σε όλες τους τις συνδιαλλαγές.
δ΄) Αυτούς που αντιμετωπίζουν γεγονότα δυσάρεστα και ανθρώπους αντιπαθείς καλοπροαίρετα.
ε΄) Αυτούς που ελέγχουν τις απολαύσεις τους.
στ΄) Αυτούς που δεν νικήθηκαν από τις ατυχίες και τις αποτυχίες τους.
ζ΄) Τελικά αυτούς που δεν έχουν φθαρεί από τις επιτυχίες και την δόξα τους».

Α΄) Μάλλον πρόκειται για ένα ανυπόστατο κείμενο, που κυκλοφορεί εδώ και χρόνια, ακόμη και σε έγκυρα κατά τα άλλα έντυπα ή blogs, ότι τάχα τάδε έφη Σωκράτης. «Το ότι δεν έγραψε ή είπε ο Σωκράτης ένα τέτοιο “ηθικοπλαστικό” κείμενο μάλλον είναι προφανές. Οποιοσδήποτε έχει την αντίθετη άποψη ας μας υποδείξει την πηγή του παραπάνω κειμένου… ΄Ισως κάποιος να μπέρδεψε τον Σωκράτη με τον Ισοκράτη… που εκεί πράγματι υπάρχει ένας παρόμοιος ορισμός, και να έφτιαξε κάτι δικό του παίρνοντας στοιχεία» [3][4].

Β΄) Πρϋπόθεσι όλων αυτών που αναφέρει ο Ισοκράτης ή Σωκράτης είναι η επιθυμία, αλλά και η ικανότης του ανθρώπου να επιτύχει την ανέλιξι της συνειδητότητός του, προς εκείνην ενός ορθώς πεπαιδευμένου ανθρώπου. Είτε ο Ισοκράτης ή ο Σωκράτης ζουν σε μια εποχή, όπου μεγαλουργεί ο homo sapiens.

Οι μετάπειτα όμως πολλαπλές θρησκευτικές παρεμβάσεις σφραγίζουν την υποταγή του πολιτικού έρωτος του Σωκράτους στην σωτηριακή αγάπη. Υπό την αιγίδα του δεσποτικού καθεστώτος εξουσίας, την υποταγή τούτη βεβαίως ακολουθούν οι επίσης γκρίζες παρεμβάσεις του Niccolò Machiavelli (η έννοια του κράτους στην νεωτερικότητα), του συντηρητικού Thomas Hobbes (το δόγμα του κοινωνικού συμβολαίου), του John Locke (το τεχνητό κράτος και ο τεχνητός άνθρωπος) και των Engels and Marx (το ορθό και δίκαιο, μη-ταξικό κράτος), που σταδιακά μεταλλάσουν τον άνθρωπο από homo sapiens σε homo economicus και homo technicus.

 

Πάσχουμε ή όχι από το Σύνδρομο της Στοκχόλμης;

Το 1973, 4 (τέσσερις) Σουηδοί κρατήθηκαν ως όμηροι για 6 (έξι ) ημέρες, κατά τη διάρκεια μιας ληστείας τραπέζης. Τόσον πολύ «δέθηκαν» συναισθηματικά με τους ληστές που τους κρατούσαν ομήρους, που το φαινόμενο αυτό ονομάστηκε «Σύνδρομο της Στοκχόλμης» (http://e-psychology.gr/violence-abuse/256-stockholm-syndrome).

Η μακροχρόνια ψυχολογική έρευνα τούτου του περιστατικού, όπως και άλλων παρόμοιων καταστάσεων ομηρίας, έχει καταλήξει σε ένα σαφές και χαρακτηριστικό σύνολο συμπτωμάτων για το σύνδρομο αυτό: οι όμηροι αρχίζουν να ταυτίζονται με τους εγκληματίες που τους κρατούν ομήρους.

Αρχικά τουλάχιστον, αυτή η ταύτιση αποτελεί έναν μηχανισμό αμύνης. Βασίζεται ―συνήθως ασυνείδητα― στην ιδέα ότι οι εγκληματίες δεν θα βλάψουν τους ομήρους των, εάν οι όμηροι είναι συνεργάσιμοι.

Οι όμηροι προσπαθούν να κερδίσουν την εύνοια του εγκληματία με ένα σχεδόν παιδαριώδη τρόπο. Ιδιαίτερα σε πολιτικές ή ιδεολογικές καταστάσεις, η μακροχρόνιος ομηρία επιτρέπει στον όμηρο να εξοικειωθεί με τις απόψεις του εγκληματία, ώστε καταλήγει να πιστεύει ότι η θέσις του εγκληματία είναι  δικαία.

Το 1973, οι 4 (τέσσερις) Σουηδοί κρατήθηκαν ως όμηροι για (έξι) ημέρες. Το 168 π.Χ., ο ιστορικός Πολύβιος (203-120 π.Χ.) ήταν μεταξύ των 1.000 Αχαιών ευγενών, οι οποίοι μεταφέρθηκαν στη Ρώμη, και κρατήθηκαν εκεί ως όμηροι επί 17 (δεκαεπτά) έτη (http://el.wikipedia.org/wiki/Πολύβιος).

Τέσσερις Σουηδοί πάσχουν από το Σύνδρομο της Στοκχόλμης, αφού κρατούνται ως όμηροι επί 6 (έξι) μόνον ημέρες. Ποία είναι η πιθανότης να έπασχε ο Πολύβιος από το ίδιο σύνδρομο, αφού κρατείται ως όμηρος στην Ρώμη επί 17 (δεκαεπτά) έτη συναπτά;

Τι σημαίνει το συλλογικό μας «ΟΧΙ» στο καθεστώς;

Απολαμβάνοντας ένα υπέροχο ποδόλουτρο στην ισλανδική Φύσι, δύο Βίκινγκς συζητούν τον απόηχο του δικού τους «ΟΧΙ» στο δυναστικό καθεστώς εξουσίας των χρηματιστών. Ο Ýmir Björgvin Arthúrsson εξηγεί πόσο σύντομο ήταν το γλέντι της νίκης των ανθρώπων του, έναντι της αισχροκέρδειας των τραπεζών.*

΄Οπως το δικό τους, έτσι και το δικό μας «ΟΧΙ» στο δυναστικό καθεστώς εξουσίας απαιτεί ένα διαφορετικό τρόπο σκέψης, από εκείνον της τυραννικής κομματοκρατίας. Χωρίς αυτόν τον διαφορετικό τρόπο σκέψης, ίσως να μην τα καταφέρουμε καν να πούμε συλλογικά «ΟΧΙ» στο δυναστικό καθεστώς εξουσίας της τυραννικής κομματοκρατίας.

Το δυναστικό αυτό καθεστώς εξουσίας μας κρατά χαμηλά: στην διαμάχη μεταξύ του καλού και του κακού, στην διαμάχη των κακών και των λιγότερο κακών, για την συλλογικότητά μας, καθεστωτικών κομμάτων. ΄Ομως, ο ελληνικός μας κόσμος, μας χρειάζεται ν’ ανέβουμε πολύ πιό ψηλά: στην διαμάχη μεταξύ του καλυτέρου και του αρίστου!

Σύμφωνα με τις αρχές του κομφορμισμού στο καθεστώς, όταν κάποιος είναι μέλος μιας ομάδος ή ―στην συγκεκριμένη περίπτωσι, ενός έθνους― τείνει να αποδέχεται τις δομημένες από την πλειοψηφία αποφάσεις. Αποκομμένο από την ελληνική κοινωνία, το άτομο συμφωνεί με την επιλογή της πλειοψηφίας, διότι αξιολογεί ότι πολλά άτομα μαζί έχουν καλύτερη από την δική του μεμονωμένη κρίση.

Το τυραννικό καθεστώς της κομματοκρατίας κατόρθωνε μέχρι τώρα να επικρατεί, εκμεταλλευόμενο αυτήν την αρχή, τάζοντας φύκια για μεταξωτές κορδέλες και ενσπείροντας τον φόβο της απομονώσεως και περιθωριοποιήσεως σε κάθε Ελληνίδα και κάθε Έλληνα. Ωστόσο, η μειοψηφία που έχει ιδέες και συμπεριφορές ευέλικτες και λογικές, ακολουθώντας σταθερές, υψηλού πνευματικού επιπέδου, αξίες και εναρμονισμένες με αυτές συμπεριφορές μπορεί να κλονίσει και εν τέλει να τροποποιήσει τις στάσεις και τις απόψεις της αποπλανημένης από το τυραννικό καθεστώς πλειοψηφίας.

Η τάσις αυτή έχει ήδη ξεκινήσει και η πορεία της παρουσιάζει μια ταχύτατα κλιμακουμένη άνοδο. Πολεμούμε όλες και όλοι μαζί στον κοινό μας αγώνα, για να ανεβάσουμε όλες τις Ελληνίδες και όλους τους ΄Ελληνες, στο υψηλό πνευματικό επίπεδο που πρέπει να είμαστε: στην διαμάχη μεταξύ του καλυτέρου και του αρίστου!

΄Αλλως πως, το δυναστικό καθεστώς εξουσίας της τυραννικής κομματοκρατίας μας περιμένει στην γωνία. ΄Ωστε να μας υποβιβάζει στην χαμηλού επιπέδου διαμάχη μεταξύ του καλού και του κακού, μεταξύ των κακών κομμάτων, που είναι όλα τους κακά, όπου είναι σχετικά εύκολο για την ύλη να κυριαρχεί επί του πνεύματος ανθρώπων ελληνικών.

Ευοί Ευάν και εις Υγίειαν,

Νίκος Γεωργαντζάς   και   Βάσια Ζαριφοπούλου

 

Τι σημαίνει «Ἡ ὥρα τῆς ἑλληνικῆς ἀγωγῆς»;

 

Νικόλαος Κ. Γεωργαντζασ / Nicholas C. Georgantzas
Professor, Management Systems
Director, System Dynamics Consultancy
FORDHAM UNIVERSITY BUSINESS SCHOOLS
113 West 60th Street, Suite 617·D
New York, NY 10023·7484
U.S.A.

Η γλώσσα είναι πατρίδα

Ν. Καζαντζάκης

 Ας ξεκαθαρίσουμε πρώτα πως η σκοπιμότης της εκπομπής τούτης είναι το ξεκαθάρισμα των εννοιών και όχι κάποια πολυτελής ευρυθμία των λέξεων και της γλώσσας μας. Μας εκφράζει δε επί τούτου ο «χειλώνειος τρόπος»!

Διότι όπως είπε ο Χείλων ο Λακεδαιμόνιος: «το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν»! Αποσκοπούμε λοιπόν, όχι στο να λέμε λίγα με πολλά λόγια, αλλά στο να λέμε πολλά, με λίγα λόγια.

Ας είμαστε λοιπόν ακριβείς και σαφείς στις διατυπώσεις μας, ώστε να γίνουμε αποτελεσματικοί! Διότι η ελληνική μας διανοητική αντίστασις απαιτεί, από όλες και όλους μας, μια υγιή κατάστασι συνειδητότητος, ενός ορθά σκεπτομένου, αυθεντικά ελληνικού πνεύματος.

Ο Δρ. Νικήτας Σινιόσογλου, Διδάκτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, αναλύει την εμπειρία των ορίων της γλώσσας, στο «Τάδε ΄Εφη Ζαρατούστρα», του Friedrich Wilhelm Nietzsche. Οι λέξεις, λέει ο Nietzsche, κατάγονται από το σκοτάδι.

Το φως θα τις τσάκιζε τις λέξεις· θα επέτρεπε στα πράγματα να μιλούν απ’ ευθείας. Διότι οι έννοιες και οι λέξεις είναι η κληρονομιά μας, από μια εποχή όπου τα πράγματα στο κεφάλι των ανθρώπων ήταν ακόμη πολύ σκοτεινά, ανίκανα να εμπνεύσουν.

Θα μπορούσε να γίνει μια ολόκληρη εκπομπή, για κάθε μια από τις λέξεις που συναποτελούν το όνομα της εβδομαδιαίας εκπομπής: «Ἡ ὥρα τῆς ἑλληνικῆς ἀγωγῆς». Γίνεται κατανοητό τούτο, ακόμη και από μια σύντομο κάλυψι της σημασίας των 5 (πέντε) αυτών λέξεων.

α΄) Το θήλυ άρθρον «Ἡ» είναι η μονοσύλλαβος κλιτή λέξις, που χρησιμοποιείται εμπρός από θηλυκού γένους ουσιαστικά. Είναι επίσης η διπλή κάθοδος της ακτινοβολίας, η φανέρωσις, κατά τον αλφαβητικό κώδικα του Θεολόγου Αναστ. Σημαιοφόρου (http://www.ramafa.gr/).

β΄) Η λέξις «ὥρα» δεν σημαίνει απαραιτήτως πως η χρονική διάρκεια της εκπομπής είναι το ένα εικοστό τέταρτο του ημερονυκτίου, δηλαδή πως η εκπομπή έχει χρονική διάρκεια ίση με 60 (εξήντα) λεπτά. Η πρώτη εκπομπή διήρκησε λίγο περισσότερο από 2 (δύο) ώρες.*

Πέραν της χρονικής διαρκείας, η αρχαία ελληνική λέξις «ὥρα» επίσης σημαίνει την διδακτική ώρα, όπως επίσης και τον χρόνον τον οποίον κάποιος έχει στην διάθεσί του, π.χ., «δεν μου φτάνουν οι ώρες». Επίσης σημαίνει και την αόριστο χρονική διάρκεια, π.χ., «περίμεναν με τις ώρες».

Συστημική μόχλευσις υπέρ της ελληνικής πολιτείας

ΑΡΜΟΝΙΗ ΑΦΑΝΗΣ ΦΑΝΕΡΗΣ ΚΡΕΙΤΤΩΝ

Ηράκλειτος 26(54)

Νίκος Γεωργαντζάς

 

Αυτός είναι ο ολοκληρωμένος απόηχος της διημερίδος με θέμα: «Αισθητική της διαχειρίσεως της ελληνικής πολιτείας». Η διημερίδα έλαβε χώραν εις τον καλλιτεχνικόν οργανισμόν ΜΟΡΦΕΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ του Θωμά Κινδύνη, το Σάββατο 21 και την Κυριακή 22 Δεκεμβρίου 2013, εις τας Αθήνας.

Αμφότερα τα μέλη της ομάδος επιμελείας του διαδραστικού διαλόγου είμαστε ευγνώμονες και ευχαριστούμε θερμά όλες και όλους τους συμμετέχοντες εις αυτήν, όπως βεβαίως και τους διοργανωτές της διημερίδος. Χωρίς την συμβολή τους και την ενεργό συμμετοχή τους, ούτε η διημερίδα θα ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθεί, αλλά ούτε και τα χρήσιμα αποτελέσματά της να αποκαλυφθούν.

Η διημερίδα ήταν εδραιωμένη εις τον αξιακόν πυλώνα της Αισθητικής του ελληνικού μας κόσμου και πολιτισμού. Το θηλυκόν ουσιαστικόν «Αισθητική» εκφράζει τον κλάδον της φιλοσοφίας, ο οποίος απαντά, κατόπιν ενδελεχούς μελέτης, σε ερωτήματα σχετικά με την φύσιν του ωραίου και την άποψιν των ανθρώπων διά το ωραίον, το οποίον φαίνεται ότι, εγείροντας συναισθήματα, αποπνέει την τάξιν του κόσμου, μέσω της του χωροχρόνου Αισθητικής.

Ο όρος «Αισθητική» εισήχθη διά πρώτην φοράν από τον Γερμανόν φιλόσοφον Αλεξάντερ Γκότλιμπ Μπαουμγκάρτεν. Tο έργον του Μπαουμγκάρτεν συνέβαλεν εις το να αναγνωρισθεί η Αισθητική ως ένας ξεχωριστός κλάδος της φιλοσοφίας.

O όρος παράγεται από την έννοιαν του επίσης θηλυκού ουσιαστικού «αίσθησις», εκ του ρήματος «αΐω» ή «αίσθομαι», δηλαδή αισθάνομαι. Κατά την δευτέραν αρχήν του Αβδηρίτου στοχαστού της κλασικής Ελλάδος, Δημοκρίτου, η αίσθησις περιγράφει την ανάγκην της προσλήψεως της πραγματικότητος και των εξωτερικών μορφών του κόσμου, μέσω των 5 (πέντε) αισθήσεων των ανθρώπων: ακοή, αφή, γεύσις, όρασις και όσφρησις.

Παρά το γεγονός ότι η Αισθητική αφορά εις το καλόν, ήτοι την περί του κάλλους συζήτησιν, σήμερα αποτελεί το τέταρτον στοιχειώδες τμήμα της φιλοσοφίας, μετά της Γνωσιολογίας, της Ηθικής και της Μεταφυσικής. Ως ένα όμως από τα αξιακά υπο-συστήματα ή μία από τις επιδιώξεις ιδανικών του ελληνικού μας κόσμου και πολιτισμού, η εμπεριέχουσα την έννοιαν της Αρμονίας Αισθητική, επίσης αποτελεί ένα εκ των 4 (τεσσάρων) κωδικοποιημένων αξιακών πυλώνων, υποβαστάζοντας την απόλυτον αξιακήν επιταγήν της απεριορίστου πανδεξιότητος ή πανεπαρκείας του ΕΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑι ΑΙΕΝ ΑΡΙΣΤΕΥΕΙΝ, μαζί με την Αλήθεια, την Αρετή και την Αφθονία.